Extra info rouwborden
Er zijn maar weinig kerken in onze streek waar zoveel wapenschilden of
blazoenen te kijk hangen als in onze kerk van Olsene. Het zijn evenveel
herinneringen uit het verleden, soms zelfs uit lang vervlogen tijden. Maar ze
"spreken" ons over een stuk dorpsgeschiedenis.
De wapenschilden vinden we terug op de rouwborden, vaak obiits genoemd.
Rouwborden herinneren aan een, gewoonlijk adellijke of kerkelijke
hooggekwalificeerde overledene, die zich voor de plaatselijke kerk of voor de
lokale bevolking verdienstelijk had gemaakt.
|
|
Het rouwbord zegt op welke datum de betrokken persoon "obiit", wat Latijn is dat
heel eenvoudig betekent: "hij (zij) overleed". Die vermelding "obiit" heeft de naam gegeven aan
heel het bord. Soms vermeldt het bord ook de geboortedatum en zeg dan "natus" (voor een man) of
"nata" (voor een vrouw). Op een rouwbord vind je echter nooit de naam van de overledene. Centraal staat wel een heraldisch wapen afgebeeld. Dat wapen verraadt wie de betrokken overledene is. |
Het aanbrengen van rouwborden in kerken vond in Europa ingang in de 15e eeuw.
Men wilde aldus bepaalde overledenen in "eeuwige" gedachtenis houden. Het ging
om mensen die zich bijzonder verdienstelijk hadden gemaakt, als bouwheer of
beschermer van het kerkgebouw of als weldoener van de kerkgemeenschap. Veelal
werden deze mensen niet op een kerkhof maar in de kerk zelf begraven, onder het
plaveisel of in een praalgraf.
Een rouwbord is altijd een werkelijk beschilderd bord, geen doek dus,
maar een houten omlijst berd. De achtergrond is zwart, waarop wapen en
opschriften in (heraldische) kleuren werden geschilderd. De vorm evolueerde van
rond over ovaal naar ruitvormig. De rouwborden in onze kerk zijn alle
ruitvormig.
Het is een meevaller dat er nog zoveel hangen in onze kerk. Omwentelingen en
revoluties op het einde van de 16e en van de 18e eeuw waren gekant tegen de adel
en de geestelijkheid. Haat werd botgevierd op al wat hogere standen of
godsdienst toebehoorde of eraan herinnerde. Bij plundering van kerken en
kapellen zijn aldus ook zeer veel rouwborden vernield. En in de oorlogsravages
van 1940 heeft onze kerk het hard te verduren gehad. Daarbij zijn dertien van de
oudste rouwborden door vernieling reddeloos verloren gegaan. Dertien zijn
gespaard gebleven; het oudste dateert van 1735.